Πέμπτη 20 Μαρτίου 2014

Πληροφορική ≠ Microsoft

Ο ΣΔΝΦΕ έχει εγγράφως θέσει ερωτήματα και προβληματισμούς προς τη Διοίκηση της Φ.Ε. σχετικά με τις επιλογές που γίνονται τόσο ως προς το λογισμικό που χρησιμοποιείται στους Η/Υ των Σχολείων, όσο  και ως προς το λογισμικό που διδάσκεται στο μάθημα της Πληροφορικής. Σε πρόσφατη συνάντησή μας με εκπροσώπους της Διοίκησης, μάλιστα, τονίστηκε ότι διαφορετικές επιλογές (π.χ. χρήση Ελεύθερου/Ανοικτού Λογισμικού) ενδεχομένως είναι αφενός παιδαγωγικά ορθότερες, αφετέρου θα μπορούσαν  σε έναν ορίζοντα 5ετίας να εξοικονομήσουν ποσά της τάξης των δεκάδων ή και εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ από περιττές αναβαθμίσεις, τόσο σε λογισμικό (software) όσο και σε υλικό (hardware).

Κοινοποιούμε το ενημερωτικό σημείωμα του FSF (Free Software Foundation) σχετικά με το θέμα αυτό, κρίνοντας ότι μπορεί να φανεί χρήσιμο όχι μόνο σε κάθε εκπαιδευτικό, αλλά και σε κάθε γονιό.

Εκπαίδευση

"Δώσε σ' έναν άνθρωπο ένα ψάρι και θα τον ταΐσεις για μια ημέρα. Δίδαξέ του πώς να ψαρεύει και τον ταΐζεις για μια ζωή."

Όλο και περισσότερο αναμένουμε οι υπολογιστές να είναι χρήσιμα εργαλεία για τη μόρφωση των παιδιών μας. Σήμερα όμως, τα περισσότερα παιδιά των οποίων η εκπαίδευση συμπεριλαμβάνει υπολογιστές, διδάσκονται να χρησιμοποιούν τα προϊόντα μιας εταιρείας: Της Microsoft. — Η Microsoft ξοδεύει μεγάλα χρηματικά ποσά σε marketing αλλά και πιέζοντας πολιτικούς έτσι ώστε να έχει την υποστήριξη των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Σύνδεσμος στο αμάρτημα της 'Εκπαίδευσης' 

Η μόρφωση των παιδιών αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό ρεύμα προσόδων για τη Microsoft και μια στρατηγική ευκαιρία μα ενσωματώσει τα προϊόντα της στις ζωές των μελλοντικών ενηλίκων. Με το να παρασύρει τα σχολεία στο να διδάσκουν τους μαθητές χρησιμοποιώντας τα Windows και σχετικό λογισμικό, η Microsoft μπορεί να κάνει τους γονείς να αισθάνονται υποχρεωμένοι επίσης να παράσχουν το ίδιο λογισμικό στο σπίτι. Πού αλλού βλέπουμε μια εταιρεία να μπορεί με τέτοιον τρόπο να βάζει τα διαφημιζόμενα και επώνυμα προϊόντα της μπροστά στα παιδιά ως απαιτούμενα ;
Πολλές πολιτείες στις ΗΠΑ καμαρώνουν για το πώς συνεργάζονται με τη Microsoft, είτε αγνοώντας, είτε μην καταλαβαίνοντας τη διαβρωτική επίδραση που έχει στις κυβερνήσεις τους η αποδοχή δώρων από αυτή την τεράστια εταιρεία. Επειδή το λογισμικό της Microsoft είναι ιδιοταγές (proprietary), είναι ασύμβατο με την εκπαίδευση.— Οι χρήστες είναι απλώς παθητικοί καταναλωτές στην αλληλεπίδρασή τους με τα Windows. Τους είναι νομικώς απαγορευμένο να προσαρμόσουν το λογισμικό για να λύσουν ένα συγκεκριμένο πρόβλημα ή να ικανοποιήσουν την πνευματική τους περιέργεια εξετάζοντας τον πηγαίο του κώδικά. Μια εκπαίδευση που αξιοποιεί την ισχύ των υπολογιστών πρέπει να είναι μέσο για ελευθερία και δύναμη και όχι λεωφόρος μέσω της οποίας μια εταιρεία επιβάλλει το μονοπώλιό της με μεθόδους κατήχησης.

Απ' την άλλη μεριά, το ελεύθερο λογισμικό προσφέρει στα παιδιά μια οδό ενδυνάμωσης με το να τα ενθαρρύνει να εξερευνούν και να μαθαίνουν. Πουθενά δεν ήταν σημαντικότερη η υπόσχεση του ελεύθερου λογισμικού ως μια πλατφόρμα μάθησης, από το σχέδιο του 'Ενός Φορητού Η/Υ Ανά Παιδί' (OLPC: One Laptop per Child). Το project ξεκίνησε από τον καθηγητή του MIT Nicholas Negroponte το 2003 και η ιδέα ήταν να αποκτήσουν τα παιδιά όλου του κόσμου προχωρημένη εκπαίδευση, αξιοποιώντας το συνδυασμό τεχνολογιών πληροφορίας και ελευθερίας. Το project στόχευε να παράγει συσκευές χαμηλού κόστους (ξεκινώντας από μία που αποκαλούνταν XO), έτσι ώστε εκατομμύρια παιδιών να έχουν πρόσβαση σ' αυτές και ελεύθερο λογισμικό, ώστε να έχουν τις κρίσιμες ελευθερίες να εξερευνούν και να μοιράζονται το λογισμικό τους.

Τότε κατόπιν πιέσεων από τη Microsoft, ο Negroponte πήρε πίσω τη δέσμευση του εγχειρήματος για ελευθερία και ανακοίνωσε ότι το μηχάνημα θα ήταν επίσης μια πλατφόρμα για να εκτελείται το μη ελεύθερο λειοτυργικό σύστημα Windows XP.

Η Microsoft δεν είναι η μόνη απειλή για την εκπαίδευση. Η Adobe και Apple κατέχουν και οι δυο γερές θέσεις στη εκπαίδευση ακόμη και πάνω στα Windows. Τα ιδιοταγή προγράμματα αναπαραγωγής Flash και Sockwave της Adobe και τα Quicktime και iTunes της Apple χρησιμοποιούνται ευρέως από εκπαιδευτικό λογισμικό.

Η Microsoft στοχεύει τώρα σε κυβερνήσεις που έχουν αγοράσει φορητά XO, σε μια προσπάθεια να αντικαταστήσει το ελεύθερο λογισμικό με τα Windows. Μένει να δούμε σε ποιο βαθμό θα επιτύχει η Microsoft. Όμως με όλη αυτή την πίεση, η Microsoft έχει βλάψει ένα εγχείρημα που έχει διανείμει περισσότερους από 1 εκατομμύριο φορητούς Η/Υ που τρέχουν ελεύθερο λογισμικό και έχει εκμεταλλευτεί τις χαμηλού κόστους πλατφόρμες ώστε να κάνει φτωχά παιδιά απ' όλο τον κόσμο να εξαρτώνται από τα προϊόντα της. Το OLPC απειλεί να γίνει ακόμη ένα παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η Microsoft πείθει κυβερνήσεις παγκοσμίως ότι μια εκπαίδευση που περιλαμβάνει υπολογιστές πρέπει να είναι συνώνυμη με μια εκπαίδευση που χρησιμοποιεί τα Windows. Για να το εμποδίσουμε αυτό, είναι ζωτικό να εργαστούμε για να μεγαλώσουμε την παγκόσμια επίγνωση του κακού που προξενεί στη μόρφωση των παιδιών η ενασχόληση της Microsoft μ' αυτήν. Ένας καλός τρόπος να το πετύχουμε είναι με κατεβάζωντας την εφαρμογή Sugar (ζάχαρη) και βοηθώντας ένα παιδί στην περιοχή μας να βιώσει το ελεύθερο λογισμικό.

Πώς το ελεύθερο λογισμικό αντιμάχεται τα παραπάνω; Ελευθερία 1: Η ελευθερία να μελετάς πώς δουλεύει το πρόγραμμα και να το αλλάζεις για να κάνει αυτό που επιθυμείς.

Επιπλέον μελέτη: Γιατί πρέπει να χησιμοποιείται αποκλειστικά ελεύθερο λογισμικό στα σχολεία.

Η Microsoft συμπαθεί το DRM.

Η Διαχείριση Ψηφιακών Περιορισμών (Digital Restrictions Management - DRM) είναι τεχνολογικά μέτρα που περιορίζουν αυτά που οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν με τους υπολογιστές τους. Το DRM είναι ενσωματωμένο στην καρδιά των Windows 7, και πολλές υπηρεσίες της Microsoft επιβάλλουν το DRM στους χρήστες. Σε κάποιες περιπτώσεις, η Microsoft έχει προσθέσει αυτούς τους περιορισμούς κατ' εντολή των τηλεοπτικών εταιρειών, του Χόλυγουντ και της μουσικής βιομηχανίας. Σε άλλες περιπτώσεις το DRM της Microsoft πάει παραπέρα από τις απαιτήσεις αυτών των εταιρειών, υπονοώντας ότι απλά η εταιρεία χρησιμοποιεί το DRM για να δημιουργήσει εξάρτηση από τον προμηθευτή. Άσχετα με το αν η Microsoft είναι απλώς ένας ακόμη συνωμότης με τις μεγάλες εταιρείες Μέσων ή ένας υπερασπιστής του DRM από δικά της συμφέροντα, το αποτέλεσμα για τους χρήστες λογισμικού είναι το ίδιο...

Σύνδεσμος στο αμάρτημα της 'Διαχείρισης Ψηφιακών Δικαιωμάτων'

Ο μονομανιακός φόβος των μεγάλων εταιρειών Μέσων είναι ότι οι άνθρωποι θα μοιράζονται τα ψηφιακά μέσα με τους φίλους τους, χτίζοντας μια ελεύθερη δημόσια βιβλιοθήκη από έργα πολιτισμού. Οι δημόσιες βιβλιοθήκες είναι θαυμάσια ιδρύματα και σε μια ψηφιακή εποχή γίνονται σχεδόν θαυματουργά: Μπορούμε τώρα να προσφέρουμε παγκόσμια πρόσβαση στην ανθρώπινη γνώση και κουλτούρα—, ή τουλάχιστον σε ο,τιδήποτε έχει δημοσιευθεί—, με ελάχιστο ή καθόλου κόστος. Το εκπληκτικό είναι ότι τα παραπάνω είναι σχεδόν αυτόματα: Άπαξ και οι άνθρωποι μπορούν να μοιράζονται ελεύθερα με τους φίλους τους πάνω σε ένα παγκόσμιο δίκτυο, έχεις αποκτήσει μια ψηφιακή δημόσια βιβλιοθήκη. Τα διαπροσωπικά ομότιμα δίκτυα (Peer to Peer networks) είναι ένα παράδειγμα ψηφιακής βιβλιοθήκης και ο παγκόσμιο ιστός ένα άλλο. Η αξία αυτών των βιβλιοθηκών για το κοινό είναι ιστορική και δεν μπορεί να μετρηθεί. Όμως οι εταιρείες Μέσων εξυπηρετούν μετόχους και όχι το ευρύ κοινό και ως εκ τούτου είναι αρκετά έτοιμες να καταστρέψουν εν τη γεννήση κάθε φορέα ή μέσο που μπορεί να παρέμβει στα κέρδη τους. Ο προσωπικός υπολογιστής έχει φτιαχτεί έτσι ώστε εκ των βάσεών του να κάνει το διαμοιρασμό των πληροφοριών γρήγορο και εύκολο. Έτσι προκειμένου να μπορούν οι εταιρείες Μέσων να περιορίζουν το διαμοιρασμό, χρειάζονται την πλήρη συνεργασία τον δημιουργών λογισμικού στο βαθύτερο επίπεδο. Κι εδώ μπαίνει η Microsoft.

Προκειμένου να εμποδίσουν εντελώς το διαμοιρασμό, οι εταιρείες Μέσων χρειάζονται δύο πράγματα από τη Microsoft:
  • Πρώτα, έπρεπε να εξασφαλίσουν ότι κάθε εξερχόμενο ψηφιακό σήμα ισ ακριβώς τόσο κλειδωμένο όσο η μουσική ή το απόσπασμα ταινίας που υπόκειται σε περιορισμό DRM. Διαφορετικά,θα μπορούσες απλά να βάλεις μια ταινία στον υπολογιστή, να στείλεις την έξοδο σε μια άλλη συσκευή (π.χ. σε μια ψηφιακή βιντεοκάμερα) και να πατήσεις "εγγραφή". Έτσι τα Windows, όταν παίζεται ένα αρχείο που υπόκειται σε DRM, συνεχώς ελέγχουν για να εξασφαλίσουν ότι κάθε συσκευή συνδεδεμένη με τον υπολογιστή συνεργάζεται με τους περιορισμούς DRM. Αυτό το "αντί-προσόν" αποκαλείται
    • Προστατευμένο Μονοπάτι Μέσων (Protected Media Path). Η Microsoft το πρωτοπαρουσίασε με τα Vista, και το συνεχίζει στα Windows 7.
    • Δεύτερον, οι εταιρείες μέσων χρειάζονταν από τη Microsoft να εμποδίζει άλλα προγράμματα από το να παρακολουθούν την διεργασία αναπαραγωγής και να υποκλέπτουν τον ήχο και το video σε μια αποκρυπτογραφημένη μορφή. Άλλωστε παραμένει πάντα ο δικός σου υπολογιστής και (όσο κι αν οι εταιρείες Μέσων το απεχθάνονται) μπορείς να εγκαταστήσεις και να εκτελέσεις οποιαδήποτε εφαρμογή επιθυμείς. Τα Vista και τα Windows 7 κλείνουν αυτή την "πολεμίστρα" παρακολουθώντας όλες τις εφαρμογές που τρέχουν την ώρα που παίζει ένα αρχείο μέσων που "προστατεύεται" από DRM. Αν τα Vista ή τα Windows 7 ανακαλύψουν μια μη εγκεκριμένη εφαρμογή να εκτελείται στο παρασκήνιο, το κομμάτι ή το βίντεο απλά θα πάψουν να παίζουν. Στην πράξη, η κρυπτογράφηση των περισσότερων δημοφιλών σχεδίων DRM (συμπεριλαμβανομένων του DVD και του Blu ray) έχει σπάσει και στο διαδίκτυο κυκλοφορούν ελεύθερα αντίγραφα από σχεδόν κάθε φίλμ ή μουσική που υπάρχει. Αλλά οι χρήστες των Windows 7 ή των Vista έχουν ακόμη κώδικα που τρέχει στον υπολογιστή τους—συνεχώς και προσπαθεί να περιορίσει το βασικό τους δικαίωμα να μοιραστούν ψηφιακά Μέσα ο ένας με τον άλλον και την δύναμή τους να δημιουργούν βιβλιοθήκες.
    Αυτοί οι περιορισμοί έχουν πάει παραπέρα απ' ό,τι πολλοί θα περίμεναν. Για παράδειγμα, κατ' απαίτηση του NBC, η Microsoft εμπόδισε τους χρήστες του Κέντρου Μέσων των Windows από το να καταγράφουν τηλεοπτικές εκπομπές που το NBC δεν επέτρεπε, ακόμη κι αν η εγγραφή είναι ένα χαρακτηριστικό που συμπεριλαμβάνεται στο Κέντρο Μέσων των Windows. Οι ίδιοι ισχυρίστηκαν ότι απλώς ακολουθούσαν τους κανονισμούς της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών (FCC), αν και το Δεύτερο Περιφερειακό Εφετείο έκρινε ότι η FCC δεν έχει την εξουσία να θεσπίζει τέτοιους κανονισμούς.
    Η Microsoft προσθέτει περιορισμούς DRM ακόμη και σε περιπτώσεις που οι εταιρείες Μέσων τα έχουν για τα καλά παρατήσει. Αυτή τη χρονιά (2009), αφού κάθε μεγάλο διαδικτυακό κατάστημα μουσικής εγκατέλειψε τους περιορισμούς DRM, η Microsoft εγκαινίασε ένα ηλεκτρονικό μουσικό κατάστημα για κινητά τηλέφωνα επιβαρυμμένο από το DRM — Αυτή η υπηρεσία μουσικής έχει έναν ειδικά γοητευτικό περιορισμό: Πολλοί άνθρωποι αλλάζουν κινητά τηλέφωνα κάθε 6 μήνες με ένα χρόνο, αλλά δεν υπάρχει τρόπος να μεταφέρουν τραγούδια από το ένα τηλέφωνο στο επόμενο. Αν αλλάζεις συσκευές τηλεφώνου κάθε εξάμηνο, τότε χάνεις τη μουσική σου κάθε εξάμηνο. Αλλά, το σημαντικότερο, αυτό αυτό είναι ένα επίπεδο στο DRM που οι εταιρείες μουσικής έχουν πλέον πάψει να απαιτούν. Έτσι αποδεικνύεται ότι η Microsoft έχει τους δικούς της λόγους για να προωθήσει το DRM: Το μονοπώλιο. Επειδή οι περιορισμοί DRM δημιουργούν τεχνητή ασυμβατότητα, αποτελούν ένα τέλειο εργαλείο για να "δέσει" τους χρήστες μιας υπηρεσίας σε ένα συγκεκριμένο προϊόν. Όταν ο κόσμος αγοράζει μουσική από μια υπηρεσία της Microsoft, δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει άλλο μέσο αναπαραγωγής (όπως π.χ. το iPod). Ακόμη κι όταν η Microsoft εισήγαγε το δικό της μέσο αναπαραγωγής, το "Zune", το Zune δεν έπαιξε κομμάτια με την εγγύηση "Παίζει στα σίγουρα" του DRM της Microsoftπου είχαν πωληθεί από άλλες υπηρεσίες μουσικής (συμπεριλαμβανομένης της υπηρεσίας MTV URGE που είναι ενσωματωμένη στον Windows Media Player 11). Η πίεση από μεγάλες εταιρείες μέσων δεν είναι ο μόνος λόγος που η Microsoft "σπρώχνει" το DRM. Το Μονοπώλιο είναι η κεντρική στρατηγική επιχειρήσεων της Microsoft και το DRM είναι ένας σπουδαίος τρόπος να το επιδιώξει κανείς.
    Η Microsoft δεν είναι η μόνη ένοχος εταιρεία. Η Apple,μέσω του λολογισμικού της iTunes, και με τα Macintosh, iPod, iPhone και τις συσκευές Apple TV επίσης επιβάλλει το DRM στους χρήστες. Η Adobe και η Sony ακόμη επιβάλλουν το DRM στον κόσμο. Αλλά η Microsoft είναι ένας εξαιρετικά επιθετικός χρήστης του DRM και η ενσωμάτωσω των περιορισμών DRM στα βαθύτερα επίπεδα των Windows 7 είναι ένας λόγος κλειδί για να μην τα αγοράσετε. Το Ελεύθερο λογισμικό, από την ίδια τη φύση του, δεν υποστηρίζει το DRM — αν περιοριμοί DRM προστιθόταν στο Ελεύθερο λογισμικό, οι χρήστες και οι προγραμματιστές θα έβρισκαν έναν τρόπο να το αφαιρέσουν.
    Επιπλέον μελέτη: Αντιτιθέμενοι στη Διαχείριση Ψηφιακών Δικαιωμάτων (DRM)

Ασφάλεια

Η ασφάλεια του υπολογίστη και του δικτύου σας εξαρτάται από δυο πράγματα: Από το τί κάνετε εσείς για να ασφαλίσετε τους υπολογιστές και το δίκτυό σας και από το τί κάνουν όλοι οι άλλοι για να ασφαλίσουν τους υπολογιστές και τα δίκτυά τους. Δεν αρκεί να διατηρείτε εσείς ασφαλές το δίκτυό σας. Αν άλλοι δεν διατηρούν την ασφάλειά τους, είμαστε όλοι πιο τρωτοί στην επίθεση. Όταν πολλοί μη ασφαλείς υπολογιστές συνδέονται στο Ίντερνετ, τα 'προγράμματα-σκουλήκια' εξαπλώνονται γρηγορότερα και σε ευρύτερη κλίμακα, είναι πιο εύκολο να εξαπολυθούν κατανεμημένες επιθέσεις 'άρνησης υπηρεσιών' και οι αποστολείς 'μηνυμάτων-σκουπιδιών' (spam) έχουν πιο πολλές πλατφόρμες από τις οποίες μπορούν να στέλνουν μηνύματα. Όσο λιγότερο ασφαλής είναι ο μέσος υπολογιστής στο Ίντερνετ, τόσο λιγότερο ασφαλής είναι ο δικός σας υπολογιστής."
-- Bruce Schneier
Σύνδεσμος στο αμάρτημα της 'Ασφάλειας'

Αλλά πώς ξέρετε αν ο υπολογιστής σας είναι ασφαλής; Αν χρησιμοποιείτε ιδιοταγές λογισμικό, δεν ξέρετε! Με το ελεύθερο λογισμικό, ακόμη κι αν εσείς δεν έχετε τις ικανότητες να αξιολογήσετε το λογισμικό, μπορείτε να είστε βέβαιος ότι κάποιος άλλος μπορεί.
Τα Windows έχουν μακρά ιστορία από ευπάθειες στην ασφάλεια, καθιστώντας δυνατή την εξάπλωση ιών και επιτρέποντας σε απομακρυσμένους χρήστες να πάρουν τον έλεγχο των υπολογιστών άλλων, ώστε να τους χρησιμοποιήσουν προκειμένου να στείλουν 'μηνύματα-σκουπίδια' με κατάλληλα προγράμματα ('δίκτυα από ρομπότ': botnets). Εφόσον το λογισμικό είναι μυστικό, όλοι οι χρήστες εξαρτώνται από τη Microsoft για να διορθώσει αυτά τα προβλήματα -- αλλά η Microsoft έχει κατά νου τα δικά της ενδιαφέροντα για την ασφάλεια και όχι εκείνα των χρηστών.
Το 2005, ανακαλύφθηκε μια ευπάθεια που επηρεάζει όλες τις εκδόσεις των Windows, από τα Windows 3.0, που βγήκαν το 1990, μέχρι τα Windows Server 2003 R2 από το Δεκέμβρη του 2005, με τα XP και μεταγενέστερες εκδόσεις να είναι πιο άσχημα επηρεασμένες. Το πρόβλημα, έχει να κάνει με το μορφότυπο εικόνας Windows Metafile (WMF), ένα μορφότυπο (format) που χρησιμοπιείται για εικόνες clip-art και διανυσματικά γραφικά. Αρχεία που περιέχουν ειδικά φτιαγμένους 'κωδικούς διαφυγής' επιτρέπουν να εκτελείται αυθαίρετος κώδικας όταν προβάλλονται τα αρχεία εικόνας.

Ο ερευνητής ασφάλειας, Steve Gibson, πιστεύει επίσης ότι το ελάττωμα μπορεί να είναι σκόπιμο.
Οι περιπτώσεις που μπορεί να προβληθούν τέτοια αρχεία είναι πολλές:
  • Καθώς βλέπουμε έναν ιστότοπο με τον Internet Explorer.
  • Κατά την προεπισκόπηση μιας εικόνας στην επιφάνεια εργασίας ή χρησιμοποιώντας την Εξερεύνηση των Windows.
  • Βλέπωντας ένα μολυσμένο μήνυμα στο Outlook ή στο Outlook Express της Microsoft.
Η Microsoft εισήγαγε ακόμη μια καινούργια κλάση κακόβουλου λογισμικού, τον ιό των μακροεντολών -- επιτρέποντας σε φαινομενικά αθώα λογιστικά φύλλα και έγγραφα επεξεργαστή κειμένου να περιέχουν κακόβουλο κώδικα στο Microsoft Office.

Κομμάτι του όλου θέματος της ασφάλειας των Windows προέρχεται από το γεγονός ότι πολλές εφαρμογές χρησιμοποιούν και απαιτούν λογαριασμούς με προνόμια διαχειριστή -- και αυτοί οι λογαριασμοί διαχειριστή επίσης δίνουν τη δυνατότητα σε κακόβουλο λογισμικό να επιτεθεί στο λειτουργικό σύστημα.

Στο ελεύθερο λογισμικό αυτό θα αντιμετωπιζόταν τόσο ως τεχνικό θέμα όσο και ως κοινωνικό πρόβλημα -- αν το λογισμικό χρειάζεται να κάνει πράγματα ως διαχειριστής, πρέπει να υπάρχει καλός λόγος γι' αυτό. Και αν εμποδίζει τους χρήστες να κάνουν τη δουλειά τους χωρίς να ρισκάρουν την ιδιωτικότητα και την ασφάλειά τους, τότε είναι αντικοινωνικό.

Το μονοπώλιο της Microsoft

Η Microsoft έχει βρεθεί ένοχος για μονοπωλιακή συμπεριφορά σε όλο τον κόσμο. Με τα Windows Vista, η Microsoft συνεργάστηκε με τους κατασκευαστές PC για να ανεβάσουν σημαντικά τις απαιτήσεις σε υλικό (hardware) για την εμπειρία του μέσου χρήστη, με αποτέλεσμα οι άνθρωποι να χρειαζόταν καινούργιο υπολογιστή προκειμένου να τρέχουν το νέο Λειτυυργικό Σύστημα.

Σύνδεσμος στο αμάρτημα του 'Μονοπωλίου'

Οι πρώιμες εκδόσεις των Windows 3.1, που βασιζόταν σε μια έκδοση τους λειτουργικού συστήματος DOS η οποία έπρεπε να υπάρχει από κάτω έβγαζαν ένα λάθος αν ανακάλυπταν ένα σύστημα DOS όχι της Microsoft, όπως το DR-DOS της Digital Research. Κάποια στιγμή ο Διευθύνων Σύμβουλος της Microsoft ο Bill Gates, σε ένα εσωτερικό σημείωμα έλεγε: "Ποτέ δεν μου στείλατε μια απάντηση στην ερώτηση τί πράγματα θα έκανε μια εφαρμογή ώστε να τρέχει σε MS-DOS και όχι σε DR-DOS. Υπάρχει κάποιο [sic] χαρακτηριστικό που έχουν που θα μπορούσε να μπεί στο δρόμο μας;" με τον ανώτερο αντιπρόεδρο Brad Silverberg να στέλνει αργότερα ένα άλλο σημείωμα που έλεγε: "Αυτό που [ο χρήστης] υποτίθεται ότι θα κάνει είναι να αισθάνεται άβολα και όταν έχει προβλήματα να υποψιάζεται ότι το πρόβλημα είναι το DR-DOS και να πηγαίνει να αγοράζει το MS-DOS."

Η Microsoft πρόσφατα προσπάθησε να πουλήσει μια ομάδα πατεντών που μπορεί να έκαναν το GNU/Linux να δεχθεί αδικαιολόγητη επίθεση από εταιρείες ή ιδιώτες που θεωρούσαν ότι παραβίαζε τις πατέντες τους (patent-trolls: Καλικάντζαροι των πατεντών). Όμως οι πατέντες εξαγοράστηκαν τελικά από το Δίκτυο Ανοιχτής Καινοτομίας, μια ομάδα με πατέντες που προστατεύουν το ελεύθερο λογισμικό.

Στους πρόσφατους μήνες, έχουμε δεί ότι η Amazon.co.uk ξεκινά να κάνει τις επιστροφές χρημάτων από τα Windows γρήγορες και εύκολες για τους χρήστες GNU/Linux που αγοράζουν μικρούς φορητούς υπολογιστές (netbboks). Το αν αυτό θα γίνει μια αυξανόμενη μόδα, ποιός το ξέρει;
Χειρότερα, οι περισσότεροι κατασκευαστές PC ακόμη δεν σου δίνουν την ευκαιρία να αγοράσεις μηχάνημα χωρίς τα Windows

Παραδοσιακά, το να χτίζεις το δικό σου μηχάνημα ήταν ένας τρόπος να γλιτώνεις το φόρο των Windows.Η Microsoft έχει καταφέρει να το πειράξει κι αυτό. Ιστοσελίδες όπως το NewEgg έχουν πολλές από τις καλύτερες προσφορές τους συνδεδεμένες με το να αγοράσεις μια OEM κόπια των Windows, τιμωρώντας έτσι όσους ενεργά προσπαθούν στο όνομα της ελευθερίας να αποφύγουν τη Microsoft και άλλες εταιρείες μονοπωλιακού λογισμικού.

Το μονοπώλιο των Windows δεν είναι απλώς περιορισμένο στην άμεση επίδραση των προϊόντων της Microsoft: πολλοί κατασκευαστές υπολογιστών δίνουν μόνο μηχανήματα με Windows και εξαιτίας των συμφωνιών διάθεσης με άλλες εταιρείες λογισμικού φορτώνουν τον υπολογιστή με μια ποικιλία μονοπωλιακού λογισμικού, συμπεριλαμβανομένων δοκιμαστικών προσφορών από παρόχους Internet και άλλα σκουπίδια.

Το Ελεύθερο Λογισμικό δεν έχει αυτό το πρόβλημα: Δεν μπορεί να υπάρξει μονοπώλιο στο ελεύθερο λογισμικό, επειδή ο καθένας έχει τον πηγαίο κώδικα και ο καθένας μπορεί να αλλάξει το λογισμικό και να διανείμει τροποποιημένες εκδόσεις. Ενώ μερικοί μεγάλοι κατασκευαστές PC φλερτάρουν με την ιδέα να πουλάνε υπλογιστές που τρέχουν GNU/Linux, όλοι οι σημαντικοί κατασκευαστές PC προωθούν ακόμη έντονα τη χρήση μονοπωλιακού λογισμικού, λόγω της σχέσης τους με τη Microsoft.

Επιπλέον μελέτη: Η Αντιμονοπωλιακή (antitrust) Δίκη της Microsoft και το Ελεύθερο Λογισμικό

Η Microsoft αντιτίθεται στα πρότυπα...

Τα πρότυπα (standards) είναι σημαντικά. Με τα πρότυπα, οι χρήστες ποικίλων υπολογιστικών περιβαλλόντων μπορούν να μοιραστούν πληροφορίες. Αυτό επίσης απαλλάσει τους χρήστες από την εξάρτηση από τους προμηθευτές. Είναι δε πιο εδραιωμένο στο χώρο των εγγράφων γραφείου, όπου ολόκληρες κυβερνήσεις, τόσο σε πολιτειακό όσο και σε εθνικό επίπεδο, έχουν πάρει αποφάσεις βασισμένες στη αντοχή των πληροφοριών τους στο μέλλον.

Σύνδεσμος στο αμάρτημα των 'Προτύπων'

H Microsoft προσπαθεί να μπλοκάρει ένα καθιερωμένο, ελεύθερο και ανοιχτό μορφότυπο (format) με το να προωθεί εντονότατα ένα άλλο, πάνω στο οποίο έχουν πολύ περισσότερο έλεγχο και χρησιμοποιούν όλη την ισχύ τους στην άσκηση παρασκηνιακής πολιτικής πίεσης ('λόμπινγκ'), προκειμένου να το παραμερίσουν μέσω των διαδικασιών προτυποποίησης, καταστρέφοντας τις υπολήψεις των ίδιων των οργανισμών προτυποποίησης από τους οποίους ζητάνε έγκριση. Η Microsoft προκαλεί την ύπαρξη των υπαρχόντων προτύπων OpenDocument (Ανοιχτού Εγγράφου) για έγγραφα γραφείου με το δίκό της μορφότυπο OpenXML για εφαρμογές γραφείου, το οποίο υλοποιείται επακριβώς από το λογσιμικό Microsoft Office, αντί για ένα πιο γενικό πρότυπο.
Σε αντίθεση με το OpenDocument, που είναι καλά υποστηριγμένο και ανεξάρτητο από την πλατφόρμα, το μορφότυπο της Microsoft υποστηρίζεται μόνο από ιδιοταγές (proprietary) λογσιμικό από έναν φορέα-προμηθευτή, και επειδή έχει σχεδιαστεί για να υλοποιεί κάθε σφάλμα, ανωμαλία και ιστορικό γνώρισμα του λογισμικού Office της Microsoft, οι προδιαγραφές για να υλοποιήσει κανείς το OOXML είναι πάνω από 6000 σελίδες σε μέγεθος, κάνοντας πολύ δυσκολότερο σε άλλο λογισμικό να εφαρμόσει το εν λόγω μορφότυπο.

Τα έγγραφα γραφείου δεν είναι η μόνη περιοχή που η Microsoft έχει καταφερθεί ενάντια στα πρότυπα. Η Microsoft έχει κάνει κατάχρηση της μονοπωλιακής της θέσης στο διαδίκτυο, με το να κάνει τον περιηγητή (browser) της: Internet Explorer να υποστηρίζει μόνο ένα υποσύνολο των δημοσιοποιημένων προτύπων του Ιστού (web) την ώρα που υποβάλλει τους χρήστες σε μια κατώτερη εμπειρία όταν χρησιμοποιούν κάποιον εναλλακτικό φυλλομετρητή. Στην Ευρώπη, η Microsoft εξαναγκάστηκε να προσφέρει μια 'οθόνη ψηφοφορίας' εναλλακτικών περιηγητών ιστού (web browser) στο χρήστη, κατά την εγκατάσταση των Windows 7, προκειμένου να πάψει υποχρεωτικά το μονοπώλιο της Microsoft στους Φυλλομετρητές.

Με τα ελεύθερα μορφότυπα είναι επίσης σημαντικό να εξασφαλίσει κανείς ότι χρησιμοποιεί και ελεύθερο λογισμικό. Τα ελεύθερα πρότυπα/μορφότυπα (φορμά) δε δικαιολογούν τη ζημιά που γίνεται από το ιδιοταγές (proprietary) λογισμικό.

Η πολιτική εξάρτησης των πελατών της Microsoft

"Αγκαλιάστε, επεκτείνετε και εξαλείψτε" -- έτσι περιέγραψε η Microsoft τη στρατηγική της να εξαρτά τους χρήστες της από ιδιοταγείς (proprietary) επεκτάσεις των προτύπων (standards).
Σύνδεσμος στο αμάρτημα της 'Εξάρτησης'

Η Microsoft συχνά επιχειρεί να εξαναγκάσει σε αναβαθμίσεις τους πελάτες της με το να σταματά την υποστήριξη παλαιοτέρων εκδόσεων των Windows και του Office, την ώρα που αλλάζει και τις μορφοποιήσεις (φορμά) των αρχείων που χρησιμοποιούνται από τις εφαρμογές της, αφήνοντας έτσι πολλές επιχειρήσεις στη θέση του να είναι υποχρεωμένες να αναβαθμίσουν ώστε να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν το λογισμικό και τις μορφοποιήσεις στα οποία έχουν επενδύσει χρόνο.
Με το να διακόπτει την υποστήριξη από λειτουργικά συστήματα και άλλο λογισμικό, όπως το Microsoft Office, η Microsoft δεν αφήνει στις επιχειρήσεις καμμιά άλλη επιλογή από το να αναβαθμίσουν το λογισμικό τους σε μεταγενέστερες εκδόσεις. Οι νεώτερες εκδόσεις του λογισμικού έχουν διαφορετικές μορφοποιήσεις αρχείων από τις παλιότερες, εξαναγκάζοντας τις εταιρείες που ανταλάσσουν αυτά τα έγγραφα να αναβαθμίσουν επίσης το λογισμικό τους. Επιπλέον, κάποιες εφαρμογές αρνούνται να τρέξουν σε παλιότερες εκδόσεις των Windows της Microsoft, επιβάλλοντας έτσι πλήρεις αναβαθμίσεις συστήματος για ό,τι είναι στην ουσία μια απλή ανταλλαγή εγγράφου.
Αυτή η συμπειφορά δεν περιορίζεται μόνο στη Microsoft, αλλά επίσης σε εταιρείες ιδιοταγούς (proprietary) λογισμικού που παράγουν προϊόντα για τα Windows. Η Adobe συχνά ενημερώνει το λογισμικό της ώστε να μπαλώσει ελαττώματα που χρησιμοποιούνταν για να προσπεραστούν τα περιοριστικά μέτρα στους αναγνώστες της για αρχεία PDF, και η Apple χρησιμοποίησε την εφαρμογή Αναβάθμισης Λογισμικού της στα Windows προκειμένου να εξαναγκάσει τους χρήστες του iTunes να εγκαταστήσουν τον φυλλομετρητή ιστοσελίδων Safari.

Πώς το ελεύθερο λογισμικό υπερνικά αυτό το πρόβλημα: Οποιοσδήποτε χρησιμοποιεί το λογισμικό έχει πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα. Αυτό δίνει τρεις διακριτές επιλογές για την παροχή υποστήριξης πέρα από αυτήν που μπορούν να παράσχουν οι δημιουργοί του λογισμικού: Κατά πρώτον, ένα υποσύνολο των χρηστών του λογισμικού μπορούν να αποφασίσουν να συνεχίσουν να το υποστηρίζουν οι ίδιοι με ενημερώσεις και διορθώσεις λαθών. -- Μια ομάδα αποκαλούμενη Fedora Legacy (η Κληρονομιά του Καπέλου) το έκανε αυτό για τα Red Hat Linux (Κόκκινο Καπέλο) 7.3 και Red Hat 9, για αρκετά χρόνια αφότου σταμάτησαν οι επίσημεις ενημερώσεις. Κατά δεύτερον, ένα νέο project μπορεί να αποφασίσει να συνεχίσει την ανάπτυξη του λογισμικού από μόνο του, προσφέροντας στους χρήστες μια εναλλακτική επιλογή αναβάθμισης με τη μορφή μιας καινούργιας έκδοσης ή διανομής του λογισμικού. Τέλος, ο χρήστης μπορεί να προσλάβει έναν ανεξάρτητο προγραμματιστή ή μια ομάδα προγραμματιστών που θα βελτιώνουν και θα συντηρούν το λογισμικό.

Η Ιδιωτική ζωή και η Microsoft

Από ποιόν πρέπει να παίρνει τις εντολές του ο υπολογιστής σας;
Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως οι υπολογιστές τους πρέπει να υπακούν αυτούς και όχι κάποιον άλλον. Κι όμως, με ένα σχέδιο που αποκαλούν "διαπιστευμένη χρήση του υπολογιστή (trusted computing)" και με λογισμικό που αποκαλούν Γνήσιο Πλεονέκτημα Windows (Windows Genuine Advantage), η Microsoft και άλλοι σχεδιάζουν να κάνουν τον επόμενο υπολογιστή σας να υπακούει αυτούς αντί για εσάς, πράγμα που έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ιδιωτική σας ζωή.
Σύνδεσμος στο αμάρτημα της 'Ιδιωτικής ζωής'

Το Γνήσιο Πλεονέκτημα Windows (Windows Genuine Advantage (WGA)) είναι το σύστημα της Microsoft για να ελέγχει από μακριά τον υπολογιστή σας. Το WGA ελέγχει διάφορα τμήματα του σκληρού σας δίσκου για να βεβαιώσει τη Microsoft ότι εκτελείτε μια "εγκεκριμένη" έκδοση των Windows. Το WGA υποχρεωτικά παρακολουθεί το συστημά σας και αν η Microsoft αποφασίσει ότι δεν είστε "εγκεκριμένος" μπορούν να απενεργοποιήσουν κάθε λειτουργικότητα του υπολογιστή σας. Σήμερα η Microsoft επιβεβαιώνει ότι το WGA ελέγχει:
  • Τον κατασκευαστή του υπολογιστή και το μοντέλο
  • το BIOS (Βασικό Σύστημα Εισόδου/Εξόδου)
  • τη διεύθυνση MAC
  • Έναν μοναδικό αριθμό που έχει δοθεί στον υπολογιστή σας - Globally Unique Identifier ή GUID
  • Το σειριακό αριθμό του Σκληρού Δίσκου
  • Της ρυθμίσεις περιοχής και Γλώσσας του Λειτουργικού Συστήματος
  • Την έκδοση του Λειτουργικού Συστήματος
  • Πληροφοριές του PC BIOS (κατασκευή, έκδοση, ημερομηνία)
  • Τον κατασκευαστή του PC
  • Τις τοπικές ρυθμίσεις του χρήστη
  • Τα αποτελέσματα εγκυρότητας της εγκατάστασης.
  • Το κλειδί προϊόντος των Windows ή του Office
  • Το αναγνωριστικό προϊόντος των Windows XP.
Το WGA έχει προκαλέσει έναν αριθμό από προβλήματα σχετικά με την ιδιωτικότητα, συμπεριλαμβανομένης της διαγραφής λογισμικού. Το WGA ενημερώνεται αυτόματα ως μέρος των κρισίμων ενημερώσεων της Microsoft, δίνοντας στους χρήστες ελάχιστες επιλογές πέρα από το να αποδεχθούν αλλαγές στο σύστημα που η Microsoft μπορεί να παρακολουθεί. Πολλοί ισχυρίζονται ότι το WGA είναι λογισμικό κατασκοπίας (spyware) και, αν και η Microsoft έχει αρνηθεί μια τέτοια πρόθεση, διατηρούν το δικαίωμα να αποφασίζουν τι μετράει ως επιδρομή στην ιδιωτικότητά σου.
Για τα Windows 7 έχουν αλλάξει την ονομασία του προϊόντος σε Τεχνολογίες Ενεργοποίησης των Windows 7 (WAT), αλλά η λειτουργία του παραμένει η ίδια.

Η έκδοση της Microsoft για το σχέδιο του "Έμπιστου Υπολογισμού (Trusted Computing)" αποκαλείται "Palladium". Ιδιοταγή προγράμματα είχαν συμπεριλάβει κακόβουλο λογισμικό από παλιά, αλλά το Palladium το έκανε καθολικά.

Το Hollywood και οι δισκογραφικές εταιρείες θα χρησιμοποιούν το Palladium για να εξασφαλίσουν ότι βίντεο και μουσική που έχουν μεταφορτωθεί μπορούν να παιχθούν μόνο σε έναν συγκεκριμένο υπολογιστή και ο διαμοιρασμός 'εξουδιοδοτημένων' αρχείων θα είναι απολύτως αδύνατος.
Το να κάνεις το διαμοιρασμό αδύνατο είναι αρκετά κακό, αλλά γίνεται και χειρότερο. Υπάρχουν σχέδια να χρησιμοποιηθεί ο ίδιος εξοπλισμός για τα μηνύματα αλληλογραφίας και για έγγραφα --με αποτελέσματα όπως μηνύματα που εξαφανίζονται σε δυο βδομάδες, ή σε έγγραφα που κανείς μπορεί να τα διαβάσει μόνο στους υπολογιστές μιας εταιρείας.

Φανταστείτε ότι παίρνετε ένα μήνυμα απο το αφεντικό σας που σας λέει να κάνετε κάτι ριψοκίνδυνο. Ένα μήνα μετά, όταν πάει στραβά, δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το μήνυμα για να αποδείξετε ότι η απόφαση δεν ήταν δική σας. Το "να το έχεις γραπτώς" δε σε προφυλάσσει όταν η εντολή είναι γραμμένη με μελάνι που εξαφανίζεται.

Ο επίβουλος υπολογισμός (treacherous computing) βάζει σε κίνδυνο την ύπαρξη των ελεύθερων λειτουργικών συστημάτων και εφαρμογών, αφού μπορεί να να μην έχεις καν τη δυνατότητα να τα τρέχεις.

Μερικές εκδόσεις προδοτικού/επίβουλου υπολογισμού απαιτούν το λειτουργικό σύστημα να έχει εξουσιοδοτηθεί από κάποια συγκεκριμένη εταιρεία. Ελεύθερα Λειτουργικά Συστήματα δεν μπορούν να εγκατασταθούν καθόλου. Μερικές εκδόσεις προδοτικού λογισμικού απαιτούν κάθε πρόγραμμα να είναι επακριβώς εξουσιοδοτημένο από τον δημιουργό του λειτουργικού συστήματος.
Δε θα μπορούσατε να εκτελείτε ελεύθερες εφαρμογές σε ένα τέτοιο σύστημα. Αν βρήκατε πώς να το κάνετε, και το είπατε σε κάποιον, αυτό ίσως να ήταν έγκλημα.

Πηγή: FSF

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα επώνυμα σχόλια έχουν περισσότερες πιθανότητες να δημοσιευτούν...